Pulsary, nie dość że są piękne, to emitują najbardziej doskonały impuls czasowy jaki w tej chwili zna ludzkość.W kościele św. Katarzyny w Gdańsku powstał pierwszy na świecie zegar pulsarowy. "Czasomierz" miliony razy wykraczający poza możliwości najdokładniejszych zegarów mechanicznych, będzie czerpał impulsy prosto z kosmosu. Efekt prac polskich naukowców poznaliśmy z okazji 400. rocznicy urodzin Jana Heweliusza.
- Nie ma takiego zegara nie tylko w Polsce, ale na świecie - podkreśla dr inż. Grzegorz Szychliński, zastępca dyrektora Muzeum Historycznego Miasta Gdańska w Muzeum Zegarów Wieżowych. - To będzie zegar, który wykorzystuje impulsy z gwiazdy pulsar. To jest najbardziej doskonały impuls czasowy jaki w tej chwili znamy - dodaje.
Pulsary są to gwiazdy odkryte w połowie lat 60. W naszej galaktyce są ich setki. Pierwotnie otrzymały nazwę "małe zielone ludziki", bo całkiem na serio sądzono, że sygnał, który wysyłają może, pochodzić od obcych cywilizacji. Ich impuls wprawdzie podlega okresowym wahaniom, ale... raz na kilka milionów lat.
Pół roku temu powołano zespół złożony z pracowników Muzeum Zegarów w Gdańsku, astronomów z Centrum Astronomicznego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i firmy elektronicznej z Gdańska, który postanowił wykorzystać możliwości pulsarów i skonstruować prototyp takiego zegara.
Dlaczego zegar powstanie właśnie w Gdańsku? - Mamy to szczęście, że tu w Gdańsku, prosto nad głowami w zenicie mamy dosyć mocny pulsar. Zegar na pewno powstanie w kościele św. Katarzyny, patronki nauki, uzgodniliśmy to z prezydentem miasta i karmelitami. Ponadto w kościele jest pochowany Jan Heweliusz, twórca prototypu zegara wahadłowego, o czym właściwie historia zapomniała. Zrobił go w tym samym czasie co Holender Christiaan Huygens - wyjaśnia Grzegorz Szychliński.
Zegar, który powstanie w niczym nie będzie przypominał znanych nam obecnie czasomierzy. Jak wyjaśnia Szychliński, w zasadzie będzie to antena astronomiczna skierowana w pulsar, zestawiona ze specjalistycznym urządzeniem elektronicznym, przerabiającym sygnał gwiazdy i przetwarzającym go w sekundowy sygnał.
Po co ludzkości i gdańszczanom takie urządzenie? - Całą naszą grupę poruszyło, że jest takie zjawisko we wszechświecie, które samo w sobie jest cudownością. Do czasu powstania zegarów atomowych, wszystkie urządzenia były związane z układem inercyjnym Ziemi. A tu jest coś zupełnie spoza naszej planety. Ten najbliższy nas pulsar jest 2,5 tys. lat świetlnych od nas, licząc, że galaktyka ma 30 tys. lat świetlnych to jest dość blisko. Ponadto, do tej pory nie wykorzystano potencjału pulsarów. Zobaczymy jaka będzie odpowiedź cywilizacyjna. Badania pokażą. Jeśli projekt się powiedzie, to jest szansa, że dowiemy się czegoś nowego o pulsarach - zapowiada Grzegorz Szychliński.
Grupie naukowców na powstanie prototypu miasto przyznało 100 tys. zł dofinansowania. Urządzenia zostało zaprezentowane w 2011 roku, kiedy to przez cały rok świętowano okrągłą, 400. rocznicę urodzin Jana Heweliusza.
Relacja za trojmiasto.gda.pl
